Naast Speelruimte ontwerper en eigenaar van een advies- en ontwerpbureau, is Eelco Koppelaar Bestuurslid van Branchevereniging Spelen en Bewegen. Wij spraken met hem over zijn passie, het ondernemerschap, de uitdagingen die er zijn en hoe hij de toekomst van veilig spelen voor zich ziet.
Interview
Eelco Koppelaar
Passie,
ondernemen
& realiseren
Maar van het aanleggen van de tuin van je ouders naar ondernemer…
Dat doe je niet in één keer. Hoe is dat gegaan?
Nadat ik in 2006 afstudeerde, ben ik als technisch tekenaar gaan werken, super leuk. Maar ik had het ondernemende al van kinds af aan en wist stiekem wel dat ik mijn eigen bedrijf wilde oprichten. Dus 10 jaar terug heb ik die stap genomen. Daar heb ik nog geen dag spijt van. Samen met mijn team maak ik mooie ontwerpen waar kinderen elke dag van genieten.
Hoe realiseer jij elke keer weer mooie speelruimten?
Afhankelijk van klant, project en budget maken we keuzes voor het participatie- en ontwerpproces. In de basis begint dit met verzamelen van input, opstellen van een ruimtelijk concept om in ieder geval te komen tot een basisontwerp. De eerste fase is dus de inputfase. Hier stellen we de kaders vast en dat leggen we vast in een Programma van Eisen. Dit programma zorgt voor de harde technische randvoorwaarden waar het ontwerp op wordt getoetst. Daarnaast maken we een Programma van Wensen. Sfeer, creatieve ideeën en de wensen van kinderen komen hier samen. Ook maken we een observatie van de huidige ruimte; welke (on)mogelijkheden zijn er.
Waarom is het ontwerpen van speelruimten jouw passie?
Ik zeg wel eens gekscherend ‘dit is een betaalde hobby’. In mijn jeugd is de passie voor ontwerpen en bouwen ontstaan. Als 14-jarige jongen was ik al bezig met ontwerpen. De tuin van mijn ouders was mijn eerste project. Ik heb hun complete tuin ontworpen én aangelegd. Voor mij was het een logische keus om landschapsontwerper te worden en de studie Tuin- en landschapsinrichting bij Larenstein te kiezen.
Wat houdt de laatste fase in?
In enkele gevallen is de laatste fase het detailontwerp. Alle technische details worden uitgewerkt: hoogtes, afwatering, dikte van opsluitbanden etc. Maar vaak is de aannemer prima in staat om dit zelf vast te stellen. Zo besparen we tijd en kosten, dit budget kan dan mooi naar de inrichting zelf.
En dan moet er een eerste ontwerp komen. Is dat de volgende stap?
Klopt, het eerste concept wordt gepresenteerd en daar krijg ik feedback op. Vanuit daar werk ik naar een basisontwerp. Alles krijgt in deze fase meer handen en voeten, de vormgeving wordt duidelijker. Ook doe ik voorstellen in materiaal- en typekeuzes voor de speelruimten. Uiteraard hoort een eerste kostenplaatje bij deze fase.
Als het basisontwerp staat, wat gebeurt er dan?
Het basisontwerp vormt een goede basis voor bijvoorbeeld het aanvragen van subsidies en sponsorbijdragen. Ook is het voldoende basis voor aannemers om verder te gaan. Nog niet alles is tot in detail vastgelegd, dus de aannemer kan met zijn kennis en kunde zaken toevoegen aan het ontwerp. Soms is het wenselijk voor de opdrachtgever of de aannemer om het ontwerp verder uit te werken. Dan maak ik een vervolgontwerp. Hierin leggen ik meer zaken vast zoals materialen, maatvoeringen, plantsoorten en dergelijke. Vaak leidt dit tot een CAD-tekening die heel goed buiten in het werkveld bruikbaar is.
Ontwerp
& uitdaging
Wat vind jij het meest uitdagende aan je werk?
Ik ben specialist in speelruimten, mijn startpunt is dat kinderen leren en spelenderwijs uitvliegen. Ik zie het echt als mijn missie om de stem van de kinderen een plek te geven in deze volwassentijd. Kijk maar eens om je heen, alles is gekaderd, alles is in letterlijke banen neergelegd en gebouwd. Maar daarmee maken we de belevingswereld van een kind te compact. We geven ze weinig ruimte om spelenderwijs zichzelf te ontplooien.
Spanningsveld
& speelbeleving
Je komt echt op voor de belevenis van de kinderen…
Ja absoluut. Ik wil elk kind de speelbeleving geven die ik vroeger ook heb gehad. Inclusief de scheuren in je broek en de builen op je hoofd. Weet je wat het is? We laten de kinderen geen fouten meer maken. Terwijl je leert van fouten. Beheerders noemen het aansprakelijkheid, volwassen noemen het risico en kinderen noemen het uitdaging. Zie je het verschil?
Heb je deze discussies ook wel eens over speeltoestellen?
Jazeker, een haag die te dicht bij het speeltoestel staat en dus moet verdwijnen. Daar ga ik zeker het gesprek over aan met mijn opdrachtgever. Waarom moet de haag weg? Want als je de haag weghaalt, haal je ook meteen een verstopplek voor kinderen weg. Het voldoet misschien niet aan de norm, maar levert de haag écht een groot veiligheidsrisico op? Vaak is dat niet het geval. Maar we zijn in Nederland een soort certificeringsslag aan het maken die niet altijd ten goede komt van het kind. De speeltuin is veilig, maar daagt een kind voor geen centimeter uit om te gaan spelen. We hebben er een kleine gevangenis van gemaakt met een keurig hek en gekaderde toestellen. Maar dan is er geen ruimte meer voor de creativiteit van het kind en bieden we ze niet meer de ruimte om op ontdekkingstocht te gaan.
Dus het spanningsveld tussen volwassenen en de wens van kinderen is lastig?
Absoluut. Laatst had ik nog een discussie over een ontwerp. De grasheuvel die ik had getekend was te steil naar de zin van de beheerder. Waarom? Omdat het anders problemen zou opleveren voor de grasmaaier. Dan vraag ik me af… wat is nou belangrijk? Dat het gras strak gemaaid is? Of dat de kinderen een uitdaging vinden?
Contact met
inspecteurs
Het spanningsveld tussen volwassenen, beheerders en kinderen is duidelijk voelbaar. In Nederland hebben we ook te maken met wet- en regelgeving. In hoeverre heb jij in jouw baan contact met inspecteurs?
Indirect heb ik met ze te maken. Wij proberen natuurlijk in onze ontwerpen de wet- en regelgeving in te bedden. Dat wordt van ons verwacht als specialist in speelruimte. Het eerste rapport na (her)inrichting wordt soms door onze opdrachtgevers gedeeld. Maar meestal gaan ze direct naar de aannemer en die lost het probleem dan op. Vaak adviseren wij onze opdrachtgevers ook een veiligheidsinspectie uit te laten voeren voor oplevering. Daarmee is het voor alle partijen helder dat de opgeleverde speelruimte aan alle wet- en regelgeving voldoet.
Maar als er een toestel is afgekeurd, dan kom jij geen kijkje nemen?
Bij de plaatsing van een toestel heb ik nog nooit meegemaakt dat hij werd afgekeurd. Als er later iets afgekeurd wordt, heeft de school of opdrachtgever vaak zelf al maatregelen genomen. Een rood-witlint geplaatst en gevraagd om een monteur. Als het toestel niet meer te redden is, gaan ze vaak verder kijken. Wat kunnen we in het grotere geheel doen? Als er dan een nieuw ontwerp nodig is. Ja, dan kloppen ze bij mij aan. En dan mag ik mijn creativiteit op het grotere geheel laten vloeien.
Welke wens heb jij voor de toekomst van onze kinderen én de speeltuinen?
Mijn wens is dat we in een veilige omgeving een kind voldoende uitdaging kunnen geven. En met veilig bedoel ik, dat wat een kind als veilig ervaart, niet wat de kadering van de volwassenen als veilig bestempelen. Stimuleer het werken en leren met handen, door middel van spel, laat ze die buil vallen en help ze opstaan. Uiteindelijk hebben ze daar veel meer aan dan aan een geplaveide weg.
Toekomst
Interview
Eelco Koppelaar
Naast Speelruimte ontwerper en eigenaar van een advies- en ontwerpbureau, is Eelco Koppelaar Bestuurslid van Branchevereniging Spelen en Bewegen. Wij spraken met hem over zijn passie, het ondernemerschap, de uitdagingen die er zijn en hoe hij de toekomst van veilig spelen voor zich ziet.
Waarom is het ontwerpen van speelruimten jouw passie?
Ik zeg wel eens gekscherend ‘dit is een betaalde hobby’. In mijn jeugd is de passie voor ontwerpen en bouwen ontstaan. Als 14-jarige jongen was ik al bezig met ontwerpen. De tuin van mijn ouders was mijn eerste project. Ik heb hun complete tuin ontworpen én aangelegd. Voor mij was het een logische keus om landschapsontwerper te worden en de studie Tuin- en landschapsinrichting bij Larenstein te kiezen.
Maar van het aanleggen van de tuin van je ouders naar ondernemer…
Dat doe je niet in één keer. Hoe is dat gegaan?
Nadat ik in 2006 afstudeerde, ben ik als technisch tekenaar gaan werken, super leuk. Maar ik had het ondernemende al van kinds af aan en wist stiekem wel dat ik mijn eigen bedrijf wilde oprichten. Dus 10 jaar terug heb ik die stap genomen. Daar heb ik nog geen dag spijt van. Samen met mijn team maak ik mooie ontwerpen waar kinderen elke dag van genieten.
Hoe realiseer jij elke keer weer mooie speelruimten?
Afhankelijk van klant, project en budget maken we keuzes voor het participatie- en ontwerpproces. In de basis begint dit met verzamelen van input, opstellen van een ruimtelijk concept om in ieder geval te komen tot een basisontwerp. De eerste fase is dus de inputfase. Hier stellen we de kaders vast en dat leggen we vast in een Programma van Eisen. Dit programma zorgt voor de harde technische randvoorwaarden waar het ontwerp op wordt getoetst. Daarnaast maken we een Programma van Wensen. Sfeer, creatieve ideeën en de wensen van kinderen komen hier samen. Ook maken we een observatie van de huidige ruimte; welke (on)mogelijkheden zijn er.
Passie,
ondernemen
& realiseren
En dan moet er een eerste ontwerp komen. Is dat de volgende stap?
Klopt, het eerste concept wordt gepresenteerd en daar krijg ik feedback op. Vanuit daar werk ik naar een basisontwerp. Alles krijgt in deze fase meer handen en voeten, de vormgeving wordt duidelijker. Ook doe ik voorstellen in materiaal- en typekeuzes voor de speelruimten. Uiteraard hoort een eerste kostenplaatje bij deze fase.
Als het basisontwerp staat, wat gebeurt er dan?
Het basisontwerp vormt een goede basis voor bijvoorbeeld het aanvragen van subsidies en sponsorbijdragen. Ook is het voldoende basis voor aannemers om verder te gaan. Nog niet alles is tot in detail vastgelegd, dus de aannemer kan met zijn kennis en kunde zaken toevoegen aan het ontwerp. Soms is het wenselijk voor de opdrachtgever of de aannemer om het ontwerp verder uit te werken. Dan maak ik een vervolgontwerp. Hierin leggen ik meer zaken vast zoals materialen, maatvoeringen, plantsoorten en dergelijke. Vaak leidt dit tot een CAD-tekening die heel goed buiten in het werkveld bruikbaar is.
Wat houdt de laatste fase in?
In enkele gevallen is de laatste fase het detailontwerp. Alle technische details worden uitgewerkt: hoogtes, afwatering, dikte van opsluitbanden etc. Maar vaak is de aannemer prima in staat om dit zelf vast te stellen. Zo besparen we tijd en kosten, dit budget kan dan mooi naar de inrichting zelf.
Wat vind jij het meest uitdagende aan je werk?
Ik ben specialist in speelruimten, mijn startpunt is dat kinderen leren en spelenderwijs uitvliegen. Ik zie het echt als mijn missie om de stem van de kinderen een plek te geven in deze volwassentijd. Kijk maar eens om je heen, alles is gekaderd, alles is in letterlijke banen neergelegd en gebouwd. Maar daarmee maken we de belevingswereld van een kind te compact. We geven ze weinig ruimte om spelenderwijs zichzelf te ontplooien.
Ontwerp
& uitdaging
Dus het spanningsveld tussen volwassenen en de wens van kinderen is lastig?
Absoluut. Laatst had ik nog een discussie over een ontwerp. De grasheuvel die ik had getekend was te steil naar de zin van de beheerder. Waarom? Omdat het anders problemen zou opleveren voor de grasmaaier. Dan vraag ik me af… wat is nou belangrijk? Dat het gras strak gemaaid is? Of dat de kinderen een uitdaging vinden?
Je komt echt op voor de belevenis van de kinderen…
Ja absoluut. Ik wil elk kind de speelbeleving geven die ik vroeger ook heb gehad. Inclusief de scheuren in je broek en de builen op je hoofd. Weet je wat het is? We laten de kinderen geen fouten meer maken. Terwijl je leert van fouten. Beheerders noemen het aansprakelijkheid, volwassen noemen het risico en kinderen noemen het uitdaging. Zie je het verschil?
Heb je deze discussies ook wel eens over speeltoestellen?
Jazeker, een haag die te dicht bij het speeltoestel staat en dus moet verdwijnen. Daar ga ik zeker het gesprek over aan met mijn opdrachtgever. Waarom moet de haag weg? Want als je de haag weghaalt, haal je ook meteen een verstopplek voor kinderen weg. Het voldoet misschien niet aan de norm, maar levert de haag écht een groot veiligheidsrisico op? Vaak is dat niet het geval. Maar we zijn in Nederland een soort certificeringsslag aan het maken die niet altijd ten goede komt van het kind. De speeltuin is veilig, maar daagt een kind voor geen centimeter uit om te gaan spelen. We hebben er een kleine gevangenis van gemaakt met een keurig hek en gekaderde toestellen. Maar dan is er geen ruimte meer voor de creativiteit van het kind en bieden we ze niet meer de ruimte om op ontdekkingstocht te gaan.
Spanningsveld
& speelbeleving
Het spanningsveld tussen volwassenen, beheerders en kinderen is duidelijk voelbaar. In Nederland hebben we ook te maken met wet- en regelgeving. In hoeverre heb jij in jouw baan contact met inspecteurs?
Indirect heb ik met ze te maken. Wij proberen natuurlijk in onze ontwerpen de wet- en regelgeving in te bedden. Dat wordt van ons verwacht als specialist in speelruimte. Het eerste rapport na (her)inrichting wordt soms door onze opdrachtgevers gedeeld. Maar meestal gaan ze direct naar de aannemer en die lost het probleem dan op. Vaak adviseren wij onze opdrachtgevers ook een veiligheidsinspectie uit te laten voeren voor oplevering. Daarmee is het voor alle partijen helder dat de opgeleverde speelruimte aan alle wet- en regelgeving voldoet.
Contact met
inspecteurs
Maar als er een toestel is afgekeurd, dan kom jij geen kijkje nemen?
Bij de plaatsing van een toestel heb ik nog nooit meegemaakt dat hij werd afgekeurd. Als er later iets afgekeurd wordt, heeft de school of opdrachtgever vaak zelf al maatregelen genomen. Een rood-witlint geplaatst en gevraagd om een monteur. Als het toestel niet meer te redden is, gaan ze vaak verder kijken. Wat kunnen we in het grotere geheel doen? Als er dan een nieuw ontwerp nodig is. Ja, dan kloppen ze bij mij aan. En dan mag ik mijn creativiteit op het grotere geheel laten vloeien.
Welke wens heb jij voor de toekomst van onze kinderen én de speeltuinen?
Mijn wens is dat we in een veilige omgeving een kind voldoende uitdaging kunnen geven. En met veilig bedoel ik, dat wat een kind als veilig ervaart, niet wat de kadering van de volwassenen als veilig bestempelen. Stimuleer het werken en leren met handen, door middel van spel, laat ze die buil vallen en help ze opstaan. Uiteindelijk hebben ze daar veel meer aan dan aan een geplaveide weg.